22-1-2011

ofrenda de palabras


venres noite en tierradentro
un pouco mais adentro ainda
unha envolvente ofrenda
entre imaxes do corazón del tiempo
mosqueda amelie e outros ollos

fixemos unha ofrenda de palabras
entre dous continentes duas linguas
e un chingo de culturas e resistencias
semblanzas cantigas decimas
romances elexias memorias
xogos de chamacas e nutu nitus
e uns chamados versos libres
ainda que os nosos todos o son

ocolagual graciñas compas
estuardo i edgar pola vosa ofrenda
unha calida aperta guatemala chiapas
ocolagual suélika entre oaxaca i anahuac
amigas e compañeiros ándele ocolagual
e as persoas que coñecin na noite
graciñas ocolagual

manolo pipas
21-1-2011

pláticas na outra universidade


universidad de la tierra de chiapas
centro indígena de capacitación integral

acá chegamos para as pláticas dos xoves
sobre os movimentos sobre os camiños

porriba da cidade pegada a unha pobre barriada
e debaixo do bosque e do cerro varios espacios
construidos acá como no medio de dous mundos

a terra é unha infinda universidade
tamen un aberto temario para estudar
como un exame permanente para nos

na platica de onte fomos dos neozapatistas
ate palestina como hai dous anos na digna rabia
os malgobernos os intelectuais as activistas
os nosos presos e mortas os golpeados movimentos


21-1-2011

unha coleta casona

unha vella casona
do centro historico da cidade
co seu patio e as suas colunnas
é restoran desde hai un tempo
respetable pero pequeno
para a historia do edificio



debaixo dos soportais comemos
e bebemos entre plática e relajo
e antes de que pidamos a conta
un amable pesoaxe que se nos acerca
e danos as gracias por vir
e dinos que está para nos servir
hernán cortés a sus ordenes

e non  non debe de ser o seu fantasma
porque ainda son as catro da tarde
e a esa hora éstes están ben dormidos
e logo dunha pequena platica
el ten que atender outra mesa
e nos pagamos a simpatica mesera
xa nos temos que marchar da casona
e o coleto señor hernán cortés camiña
cara esa porta do fondo da fotografía
pero xa vedes que del non hai memoria

os coletos son os brancos historicos
e racistas desta cidade colonial



20-1-2011

lembranzas da comunidade

unha mesa do lokal tierradentro
escribo e mando as cartas con este medio
escribo e publico un poema neste espacio
e ollo a hamaca feita polos presos
que está colgada ou suspendida na parede
nunha hamaca grande como esa
durmin as miñas primeiras noites
nunha selva chiapaneca nun espacio
pedido prestado á propia selva
polos neozapatistas tzeltales
xunto ao rio e cascadas de auga azul
a comunidade de bolom ajaw



pero a lembranza non veu con esa hamaca
veu nas conversas cun novo compañerio
que estivo na comunidade en maio
nas suas fotos o rio segue igual
esa tremenda forza da natureza
a aldea moi cambiada e con mais vida
con algunhas novas chozas de madeira
pero igual de ameazados polos paramilitares
os chamacos entre o rio e as arbores
vexoos medrados que pasaron dous anos

a bolom ajaw non poderei voltar
os seus poemas editados en libro
pidolle ao compañeiro que llos leve
se pode ser se llo permite o seu camiño

de tierradentro a alcanfores

imaxe de daniela


20-1-2011

esta cidade colonial


gosto da arquitectura desta cidade
e do seu espacio natural entre cerros e nubes
gosto das ruas estreitas das fachadas dos patios
e dos tellados con tanto verde ao fondo
gosto do zocalo e das outras plazuelas
co kiosco da musica os bancos e as arbores
os cerritos absorvidos pola cidade
a mestizaxe o sincretismo as cores e os olores

gosto deste s cristobal que tamen me abafa
porque non esquezo que é unha cidade colonial
con todo o seu pasado de despoxos e miserias
e cun presente fillo dese inmerecido pasado
con barriadas de chavolas que soben polos cerros
e pintas e graffitis polo seu casco historico
reclamando a liverdade dos presos e outras xustizas
dos de octubre no se olvida somos la dignidad revelde
19-1-2011

o lume e a plática


noite de lua case chea
nunha casa por debaixo
da reserva de huitepec
que están protexendo 
os ameazados neozapatistas

leña recollida do chan
un lume uns tacos e uns vasos
e platicas de ida e mais volta
entre os dous continentes
da vida e da morte
entre a lua e o sol

un compa chiapaneco
con morriña de galiza
un catalan que empeza
o seu proxecto chiapaneco
un galego pechando
o seu segundo ciclo mexica

manolo pipas

a pedro e carlos
cunha ilustracion lua
de estuardo alvarez
19-1-2011

poema de rosario castellanos


estoy aquí, sentada, con todas mis palabras...

Estoy aquí, sentada, con todas mis palabras
como con una cesta de fruta verde, intactas.



Los fragmentos
de mil dioses antiguos derribados
se buscan por mi sangre, se aprisionan, queriendo
recomponer su estatua.
De las bocas destruidas
quiere subir hasta mi boca un canto,
un olor de resinas quemadas, algún gesto
de misteriosa roca trabajada.
Pero soy el olvido, la traición,
el caracol que no guardó del mar
ni el eco de la más pequeña ola.
Y no miro los templos sumergidos;
sólo miro los árboles que encima de las ruinas
mueven su vasta sombra, muerden con dientes ácidos
el viento cuando pasa.
Y los signos se cierran bajo mis ojos como
la flor bajo los dedos torpísimos de un ciego.
Pero yo sé: detrás
de mi cuerpo otro cuerpo se agazapa,
y alrededor de mí muchas respiraciones
cruzan furtivamente
como los animales nocturnos en la selva.
Yo sé, en algún lugar,
lo mismo
que en el desierto cactus,
un constelado corazón de espinas
está aguardando un hombre como el cactus la lluvia.
Pero yo no conozco más que ciertas palabras
en el idioma o lápida
bajo el que sepultaron vivo a mi antepasado.

rosario castellanos

poeta e novelista chiapaneca
autora de materia memorable
18-1-2011

chiapas ai chiapas

chiapas ai chiapas
no corazon de mesoamerica
deixando atrás oaxaca
chego a unha das mayas rexions
con guatemala e honduras
belice e a peninsula de yucatán
pobos divididos entre rexions e estados



e neste pequeño val entre montañas
a tamen dividida cidade de s cristobal
onde ate hai ben pouco os coletos
ou brancos non deixaban
aos indixenas subir as beiraruas

vai algo de frio
pero menos do que agardaba
polas ruas camiñan alguns pes
descalzos de chamacos e mulleres

coletos e indixenas
turistas e activistas
mexicanos e extranxeiros
uns separados e outros da man

na ilustracion unha mascara
de chiapa del corzo dunha festa
que analtece  ao colonizador
recen declarada patrimonio
da humanidade dos de arriba

chiapas ai chiapas
tamen a rexion dos neozapatistas
entre o paliacate e o pasamontañas


18-1-2011

panoramica

por debajo del fortin
la panoramica calle
buena vista sobre el valle
confundido mi sentir



solitaria esta estructura
por donde ya corre el viento
otro ritmo tiene el tiempo
el crepusculo saluda

las noches en la terraza
cuantos puntos luminosos
el cerro está bien hermoso
me acompañan tres tonadas

algo tarde que me acuesto
temprano que me levanto
el camino da otro paso
las palomas en sus juegos

la terraza que amanece
la ciudad como una niña
abre los ojos se estira
y pide un café con leche

de la mano de su abuela
ya camina esta ciudad
siete cuadras mas allá
y ya regresa a la escuela

diego  oaxaca 1-2011

17-1-2011

a vida da presa

a poucos metros da ribeira 
o pau dunha arbore morta
fai de bo pousadoiro
para un corvo mariño



escoito lonxe
as voces dos pescadores
que traerán boas mojarras

un rebaño de cabras
un can e un pastor
que porta unha escopeta
pero por sorte non se cruzou
no seu camiño nengunha iguana

os cans tamen coidan das barcas
acheganseme e rabiosos ladran
pero un pau ou unha pedra
xa os manten a distancia

xa ven a calor
e a chuvia e o arco da vella
non se deixan ver
por estas terras de jalapa

duas garzas  tres zopilotes
un chingo de zanates
bandadas de patos e limicolas
e nas arbores pequenos paxaros
de vivas cores

pero entre o seco matorral
darredor desta presa
non vin ao correcaminos
como na visita anterior
Distribuir contido